ویروس کرونا چیست؟

کرونا ویروس (Coronaviruses) نام خانواده بزرگی از ویروس‌ها است که به دلیل شکل تاج مانند خود به این نام خوانده می‌شوند. این ویروس‌ها می‌توانند در حیوانات و انسان‌ها تولید بیماری کنند.

در انسان، چندین ویروس از خانواده کورونا سبب انواع عفونت‌های تنفسی می‌شوند که پیش‌ازاین شامل سرماخوردگی ساده، سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) و سندرم حاد تنفسی یا سارس (SARS) می‌شد.

تازه‌ترین ویروس کشف‌شده از این خانواده COVID-19 خوانده می‌شود که اشاره به کرونا ویروس سال 2019 دارد. این ویروس و بیماری تا پیش از آن‌که دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین همه‌گیر شود، ناشناخته بود.

علایم مرض کرونا چیست؟

شایع‌ترین علائم ویروس کرونا تب، خستگی و سرفه‌های خشک هستند. برخی بیماران ممکن است دردهای ضعیف تا شدید عضلانی، سردرد، گرفتگی یا آبریزش بینی، گلودرد یا اسهال را تجربه کنند. این علائم عموماً ملایم‌اند و به‌تدریج آغاز می‌شوند.

ویروس ممکن است بدون آنکه هیچ علامتی بروز دهد یا سبب بیماری شود، به بعضی از مردم سرایت کند. در حدود ۸۰٪ افراد بدون هرگونه اقدام خاص، به‌طور کامل بهبود می‌یابند اما در میان آن‌هایی که علایم ویروس کرونا را بروز داده‌اند تقریباً از هر 6 بیمار، یک نفر دچار ناراحتی‌های شدید مانند تنگی نفس می‌شود. افراد مسن و آن‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون بالا، مشکلات قلبی یا دیابت دارند، بیشتر در معرض خطر نوع شدید مرض کرونا هستند.

تاکنون حدود ۲٪ از این بیماران درگذشته اند. کسانی که تب، سرفه و تنگی نفس را تجربه می‌کنند باید به پزشک مراجعه کنند.

راه انتقال مرض کرونا چیست؟

افرادی که آلوده به ویروس کرونا هستند، ناقل این بیماری محسوب می‌شوند. قطرات ریزی که هنگام سرفه یا بازدم از دهان یا بینی این افراد پرتاب می‌شوند می‌توانند موجب سرایت ویروس از یک فرد به ‌فرد دیگری شوند و علایم ویروس کرونا را ایجاد کنند. این قطرات همچنین ممکن است روی اشیاء و سطوح مختلف قرار بگیرند. اگر فرد دیگری آن اشیاء و سطوح را لمس کند و سپس دست آلوده خود را به چشم، بینی یا دهان خود بزند، دچار بیماری خواهد شد.

همچنین فرد ممکن است مستقیماً همان قطرات ریزی که از دهان یا بینی فرد مبتلا هنگام سرفه یا بازدم به بیرون پرتاب می‌شوند را به درون دستگاه تنفسی خود کشیده و بیمار شود. به همین دلیل افراد سالم باید با فرد بیمار فاصله‌ای بیش از یک متر داشته باشند.

در پاسخ به اینکه آیا ویروس می‌تواند از طریق هوا منتشر شود یا نه از پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده به نظر می‌رسد که انتشار ویروس بیشتر از طریق قطرات ریز تنفسی باشد تا انتشار از طریق هوا. بااین‌وجود سازمان جهانی بهداشت هم‌اکنون در حال بررسی همه راه‌های انتشار بیماری است و در صورت دستیابی به یافته‌های تازه، آن‌ها را به اشتراک خواهد گذاشت.

آیا افرادی که علائم ویروس کرونا را ندارند هم ناقل بیماری هستند؟

راه اصلی انتقال بیماری COVID-19 یا همان مرض کرونا قطرات تنفسی خارج‌شده از دهان و بینی فردیست که سرفه می‌کند؛ بنابراین خطر ابتلا از فردی که هیچ علامتی ندارد، بسیار کم است. بااین‌وجود، تعداد زیادی از این بیماران به‌خصوص در مراحل ابتدایی بیماری، علائم ملایمی تجربه می‌کنند؛ بنابراین این امکان وجود دارد که انسان بیماری را از فردی بگیرد که به‌عنوان نمونه فقط سرفه ملایم دارد اما احساس بدحالی نمی‌کند.

آیا احتمال انتقال کرونا ویروس از راه مدفوع وجود دارد؟

به نظر می‌رسد خطر سرایت از طریق مدفوع فرد آلوده پایین باشد. اگرچه در بررسی‌های ابتدایی مشخص شد که ممکن است ویروس در مدفوع فرد آلوده هم وجود داشته باشد اما انتشار از طریق مدفوع از مشخصات اصلی این همه‌گیری نیست. بااین‌وجود، با توجه به این‌که احتمال انتقال ویروس از راه مدفوع هرچند ناچیز، اما وجود دارد پس لازم است که دست‌ها مرتباً شستشو شوند به‌خصوص پس از توالت رفتن و پیش از غذا خوردن.

چگونه می‌توانم جلوی انتشار کرونا ویروس را بگیرم؟

شما باید مرتباً اخبار مربوط به کرونا را از طریق سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت کشورتان پیگیری کنید. با توجه به جدید بودن این مرض کرونا نادانسته‌های بسیاری درباره آن وجود دارد که به‌تدریج مشخص و بلافاصله توسط سازمان‌های مربوطه منتشر می‌شود.

عفونت کروناویروس می‌تواند تنها یک بیماری ساده و گذرا باشد اما ممکن است برخی را به‌صورت شدید و خطرناک مبتلا کند. مراقب تندرستی خود باشید و با انجام موارد زیر از دیگران هم محافظت کنید:

• مرتباً و به روش صحیح دست‌های خود را با ژل‌ها یا محلول‌هایی که حاوی الکل هستند، تمیز کنید و یا با آب و صابون بشویید. این ژل‌ها و محلول‌ها و همچنین آب و صابون ویروس‌ها را می‌کشد.
• دست‌کم فاصله یک متری میان خود و فردی که سرفه یا عطسه می‌کند حفظ کنید. چنانچه فرد مذکور بیمار باشد قطرات ریزی که از دهان و بینی او خارج می‌شود حاوی ویروس است و اگر شما فاصله کمی داشته باشید ممکن است آن قطرات ریز را تنفس کنید و بیمار شوید.
• از لمس چشم‌ها، بینی و دهان خود بپرهیزید. دست‌ها سطوح زیادی را لمس می‌کنند و ممکن است آلوده به ویروس باشند. اگر اجزاء صورت خود را لمس کنید ویروس ممکن است وارد بدن شما شود.
• اطمینان حاصل کنید که خودتان و اطرافیانتان بهداشت تنفسی را رعایت می‌کنید. به‌عبارت‌دیگر هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی را با گودی آرنج یا با دستمال بپوشانید. با این کار از انتشار قطرات حاوی ویروس‌ها جلوگیری می‌کنید.
• اگر احساس ناخوشی می‌کنید در خانه بمانید. اگر تب، سرفه و تنگی نفس دارید به پزشک مراجعه کنید. چراکه این علائم ممکن است نشان‌دهنده عفونت تنفسی یا شرایط خطرناک دیگری باشند.

چقدر احتمال دارد که من به مرض کرونا مبتلا شوم؟

خطر ابتلا به این بستگی دارد که در چه منطقه‌ای زندگی می‌کنید یا به چه مناطقی سفر کرده‌اید. اگر شما در منطقه همه‌گیری بیماری زندگی نمی‌کنید، یا به مناطقی که بیماری در حال انتشار است مسافرت نکرده‌اید یا در تماس نزدیک با فردی که علایم ویروس کرونا را دارد نبوده‌اید، احتمال بیمار شدن شما فعلاً پایین است.

اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که مرض کرونا شیوع پیدا کرده است. باید خطر ابتلا را جدی بگیرید. از راهنمایی‌های مقامات بهداشتی/درمانی کشوری و محلی استفاده کنید. اگرچه ویروس کرونا در بیشتر مردم علائمی خفیف ایجاد می‌کند، برخی از افراد دچار علائم شدیدی می‌شوند. همچنین و با احتمال کمتر این ویروس می‌تواند سبب مرگ شود. افراد مسن و افرادی که بیماری زمینه‌ای مانند پرفشاری خون، مشکلات قلبی یا دیابت دارند، بیشتر در معرض خطر مرگ هستند.

یک ایده خوب این است که اطلاعات خود را درباره بیماری افزایش دهید تا بتوانید احتیاط‌های لازم را به کار ببرید. سازمان جهانی بهداشت، پزشک شما و مقامات بهداشتی/درمانی کشوری و منطقه‌ای می‌توانند منابع خوبی برای به دست آوردن اطلاعات درست درباره COVID-19 و انتشار احتمالی آن به محل زندگی شما باشند. مهم است که از وضعیت منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید آگاه باشید تا بتوانید از خود محافظت کنید.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هستند؟

هنوز یافته‌های در مورد ویروس کرونا تکمیل نشده‌اند اما به نظر می‌رسد که افراد مسن و افراد دارای سابقه بیماری مانند فشار خون بالا، بیماری قلبی یا دیابت، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به مرض کرونا هستند.

آیا آنتی‌بیوتیک‌ها در جلوگیری یا درمان عفونت کرونا ویروس مؤثر هستند؟

خیر. آنتی‌بیوتیک‌ها علیه ویروس‌ها کارایی ندارند، آن‌ها فقط روی عفونت‌های باکتریایی جواب می‌دهند. بیماری کووید-۱۹ ناشی از یک ویروس است، بنابراین آنتی‌بیوتیک‌ها روی آن تأثیری ندارند. نباید از آنتی‌بیوتیک‌ها به‌عنوان روشی برای پیشگیری یا درمان کووید-۱۹ استفاده شود. از آن‌ها فقط باید طبق دستور پزشک معالج جهت درمان عفونت باکتریایی استفاده کرد.

آیا واکسن، دارو یا درمانی برای مرض کرونا وجود دارد؟

هنوز خیر. تا به امروز، هیچ واکسن و داروی ضدویروس خاصی برای جلوگیری و یا درمان عفونت کرونا وجود ندارد. بااین‌حال، مبتلایان برای رفع علائم باید تحت مراقبت قرار بگیرند. افراد مبتلا به حالت شدید بیماری باید در بیمارستان بستری شوند. بیشتر بیماران پس از گذراندن دوره درمانی، بهبود می‌یابند.

واکسن‌های احتمالی و برخی از درمان‌های دارویی خاص در دست بررسی هستند. واکسن‌ها و روش‌های درمانی به‌وسیله پژوهش‌های بالینی در معرض آزمایش قرارگرفته‌اند. سازمان بهداشت جهانی در حال تلاش برای تولید واکسن‌ها و داروها برای پیشگیری و درمان عفونت کرونا ویروس است.

در حال حاضر موارد زیر مؤثرترین راه‌های محافظت از خود و دیگران در برابر کووید-۱۹ است:

• مرتباً دستان خود را تمیز کنید.
• سرفه خود را با آرنج خمیده یا دستمال بپوشانید.
• فاصله حداقل ۱ متری را از افرادی که سرفه و یا عطسه می‌کنند، حفظ کنید.

آیا کووید- 19 (COVID-19) همان سارس (SARS) است؟

خیر. ویروسی که باعث کووید-۱۹ می‌شود و ویروس ایجادکننده سندرم حاد تنفسی (SARS) ازنظر ژنتیکی با یکدیگر مرتبط‌اند، اما دو ویروس متفاوت هستند. سارس کشنده‌تر از کووید-۱۹ است اما میزان سرایت آن بسیار کمتر است. از سال 2003 تاکنون هیچ شیوعی از سارس در هیچ کجای جهان مشاهده نشده است.

آیا برای محافظت در برابر مرض کرونا باید ماسک بزنم؟

افرادی که علائم تنفسی مانند سرفه ندارند، نیازی به زدن ماسک پزشکی ندارند. سازمان بهداشت جهانی استفاده از ماسک را برای افرادی که علائم کرونا دارند و کسانی که از بیمارانی با علائمی مانند سرفه و تب مراقبت می‌کنند، توصیه می‌کند. استفاده از ماسک برای کادر درمانی و افرادی که از کسی مراقبت می‌کنند (در خانه یا یک مرکز درمانی) بسیار حائز اهمیت است.

بنا بر توصیه سازمان جهانی بهداشت فقط زمان‌هایی از ماسک استفاده کنید که:

• علائم تنفسی یعنی سرفه یا عطسه داشته باشید.
• به علایم مرض کرونا با علائم خفیف مشکوک هستید یا از شخصی که به عفونت با کرونا ویروس مشکوک است، مراقبت می‌کنید.
• به یاد داشته باشید، ماسک فقط باید توسط کارکنان بهداشتی، مراقبین و افراد دارای علائم تنفسی مانند تب و سرفه استفاده شود.
• قبل از لمس ماسک، دست‌ها را با ژل ضدعفونی‌کننده الکلی یا آب و صابون تمیز کنید.
• ماسک را بردارید و آن را ازنظر پارگی یا داشتن هرگونه سوراخ بررسی کنید.
• قسمتی از ماسک را که باید در جهت بالا بر روی بینی قرار بگیرد (جایی که نوار فلزی قرار دارد) را مشخص کنید.
• از قرارگیری طرف مناسب ماسک به سمت بیرون (قسمت رنگی) اطمینان حاصل کنید.
• ماسک را بر روی صورت خود قرار دهید. نوار فلزی یا لبه سفت ماسک را با انگشتان خود محکم فشار دهید تا قالب بینی شما شود.
• قسمت پایینی ماسک را پایین بیاورید تا دهان و چانه شما را بپوشاند.
• بعد از استفاده، ماسک را دربیاورید؛ درحالی‌که ماسک را از چهره و لباس خود دور نگه داشته‌اید تا از تماس سطوح آلوده ماسک جلوگیری کنید، حلقه‌های لاستیکی آن را از پشت گوش‌هایتان جدا کنید.
• بلافاصله پس از استفاده، ماسک را در سطل‌های دربسته بیندازید.
• اقدامات بهداشت دست را بعد از لمس یا دور انداختن ماسک انجام دهید – از ژل ضدعفونی‌کننده الکلی استفاده کنید یا در صورت مشاهده لکه، دستان خود را با آب و صابون بشویید.

مدت زمان نهفتگی یا دوره کمون برای مرض کرونا چقدر است؟

دوره کمون به معنی مدت زمان بین ابتلا به ویروس تا شروع علائم بیماری است. بیشترین تخمین دوره نهفتگی برای ویروس کرونا از ۱ تا ۱۴ روز است که معمولاً در حدود پنج روز تخمین زده شده است. با دستیابی به داده‌های بیشتر، این برآوردها به‌روزرسانی خواهند شد.

آیا انسان‌ می‌تواند از یک منبع حیوانی به کووید-19 آلوده شوند؟

کرونا ویروس‌ها یک خانواده بزرگ از ویروس‌ها هستند که در حیوانات رایج‌اند. به‌ندرت، مردم به این ویروس‌ها آلوده می‌شوند که درنتیجه آن ممکن است در افراد دیگر شیوع پیدا کند. به‌عنوان‌مثال، ویروس سارس (SARS-CoV) یک کرونا ویروس مربوط به نوع خاصی از گربه‌های چین است که توسط شترهای یک کوهانه منتقل می‌شود.

هنوز منابع جانوری احتمالی ویروس کرونا 2019 تائید نشده است. برای محافظت از خود، مانند زمانی که از بازارهای حیوانات زنده بازدید می‌کنید، از تماس مستقیم با حیوانات و سطوح در تماس با آن‌ها خودداری کنید. از روش‌های ایمنی غذایی در همه زمان‌ها اطمینان حاصل کنید. در ارتباط با گوشت خام، شیر و یا اندام‌های حیوانی احتیاط لازم را انجام دهید تا از آلودگی غذاهای پخته نشده جلوگیری کنید و از مصرف محصولات حیوانی خام و یا پخته نشده خودداری کنید.

در پاسخ به اینکه آیا ممکن است از حیوان خانگی هم مرض کرونا را بگیریم یا نه باید بگوییم که هیچ مدرکی در دست نیست که حیوانات خانگی مانند گربه‌ها و سگ‌ها به این ویروس کورونا آلوده شده باشند و یا بتوانند ویروسی که باعث ابتلا به کووید-۱۹ می‌شود را گسترش دهند.

ویروس کرونا تا چه مدت بر روی سطوح زنده می‌ماند؟

هنوز مشخص نیست که ویروسی که باعث ابتلا به مرض کرونا می‌شود چه مدت بر روی سطوح زنده می‌ماند، اما به نظر می‌رسد مانند سایر کوروناویروسها رفتار کند. مطالعات نشان می‌دهند که کوروناویروسها ممکن است برای چند ساعت یا تا چند روز روی سطوح باقی بمانند. این ممکن است در شرایط مختلف به‌عنوان‌مثال نوع سطح، دما یا رطوبت محیط متفاوت باشد.

اگر فکر می‌کنید ممکن است سطحی آلوده باشد، آن را با مواد ضدعفونی‌کننده ساده تمیز کنید تا ویروس را از بین ببرید و از خود و دیگران محافظت کنید. دستان خود را با ژل ضدعفونی‌کننده الکلی یا آب و صابون تمیز کنید. از لمس چشم‌ها، دهان و یا بینی خود خودداری کنید.

آیا می‌توانیم از مناطق آلوده به ویروس کرونا بسته پستی دریافت کنیم؟

بله. احتمال آلوده شدن کالاهای تجاری توسط یک شخص آلوده کم است و خطر ابتلا به ویروسی که باعث ابتلا به مرض کرونا می‌شود از بسته‌ای که جابجا شده و ارسال شده است و در معرض حرارت و شرایط مختلف قرار گرفته نیز کم است.

آیا کاری وجود دارد که نباید انجام دهم؟

اقدامات زیر بر ضد کرونا ویروس مؤثر نیستند و می‌توانند مضر نیز باشند:

• سیگار کشیدن
• مصرف داروهای گیاهی سنتی (بدون تجویز و تائید پزشک طب سنتی)
• پوشیدن ماسک‌های متعدد [روی هم]
• مصرف خودسر داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها

درهرصورت، اگر تب، سرفه و سختی در تنفس دارید، برای کاهش خطر ابتلا به عوارض شدید مرض کرونا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید و حتماً تاریخچه سفرهای اخیر خود را با پزشک به اشتراک بگذارید.